भारत की प्रमुख संस्थाएं : संस्थापक व स्थापना वर्ष
भारत की प्रमुख संस्थाएं : संस्थापक व स्थापना वर्ष
| संस्था | संस्थापक | स्थापना वर्ष |
|---|---|---|
| कलकत्ता मदरसा | वारेन हेंस्टिंग्स | 1780 |
| एशियाटिक सोसाइटी | विलियम जोंस | 1784 |
| संस्कृत कॉलेज | जोनाथन डंकन | 1791 |
| आत्मीय सभा | राजा राममोहन राय | 1815 |
| हिंदू कॉलेज | डेविड हेयर, राजा राममोहन राय | 1817 |
| वेदांत कॉलेज | राजा राममोहन राय | 1825 |
| युवा बंगाल आंदोलन | विवियन डोरोजियो | 1826 |
| ब्रह्म समाज | राजा राममोहन राय | 1828 |
| धर्म समाज | राधाकांत देव | 1830 |
| लैंडहोल्डर्स सोसाइटी | द्वारकानाथ टैगोर | 1838 |
| तत्वबोधिनी सभा | देवेंद्र ठाकुर | 1839 |
| परमहंस मंडली | गोपालहरि देशमुख | 1840 |
| ब्रिटिश सार्वजनिक सभा | दादाभाई नौरोजी | 1843 |
| बेथुन स्कूल | जे. ई. डा. बेथुन | 1849 |
| बालिका विद्यालय | ज्योतिबाफुले | 1851 |
| रहनुमाई मजदायान सभा | दादाभाई नौरोजी | 1851 |
| संगत सभा | केशवचंद्रसेन | 1860 |
| राधास्वामी आंदोलन | स्वामीजी महाराज | 1861 |
| मो. एग्लो लिटरेरी सोसाइटी | अब्दुल लतीफ | 1863 |
| साइंटिफिक सोसाइटी | सर सैयद अहमद खाँ | 1864 |
| ईस्ट इंडियन एसोसिएशन | दादाभाई नौरोजी | 1866 |
| देवबंद स्कूल | मु. कासिम ननौतवी व रशीद अहमद गंगोही | 1866 |
| पूना सार्वजनिक सभा | महादेव गोविंद राणाडे | 1867 |
| वेद समाज | केशवचंद्र सेन | 1867 |
| प्रार्थना सभा | राणाडे व आत्माराम पांडुरंग | 1867 |
| भारतीय सुधार संघ | केशवचंद्र सेन | 1870 |
| सत्यशोधक समाज | ज्योतिबा फुले | 1873 |
| अलीगढ़ मो. इंग्लो ओरिएंटल कॉलेज | सर सैयद अहमद खाँ | 1875 |
| इंडियन लीग | शिशिर कुमार घोष | 1875 |
| आर्य समाज | दयानंद सरस्वती | 1875 |
| थियोसोफिकल सोसाइटी | ब्लावत्स्की व अल्काट | 1875 |
| इंडियन एसोसिएशन | सुरेंद्रनाथ बनर्जी व आनंदमोहन बोस | 1876 |
| यूनाइटेड इंडियन कमेटी | व्योमेशचंद्र बनर्जी | 1883 |
| दक्कन एजुकेशन सोसाइटी | चिपलूणकर, तिलक, आगरकर, महादेव नामजोशी | 1884 |
| भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस | ए. ओ. ह्ययूम | 1885 |
| बाम्बे प्रेसिडेंसी एसोसिएशन | तैलंग, तैयबजी, फिरोज मेहता | 1885 |
| सेवा सदन | बी.एम. मालाबारी | 1885 |
| वेलूर मठ | स्वामी विवेकानंद | 1887 |
| इंडियन शोसल कांफ्रेंस | महादेव गोविंद राणाडे | 1887 |
| अहमदिया आंदोलन | मिर्जा गुलाम अहमद | 1889 |
| शारदा सदन | रमाबाई | 1889 |
| रामकृष्ण मिशन | विवेकानंद | 1897 |
| श्री नारायण धर्म परिपालन योगम | श्री नारायण गुरु व डॉ. पाल्पू | 1903 |
| अभिनव भारत | वी. डी. सावरकर | 1904 |
| सर्वेंट्स ऑफ इंडिया सोसाइटी | गोपालकृष्ण गोखले | 1905 |
| मुस्लिम लीग | आगा खाँ व सलीम उल्लाह | 1906 |
| अनुशीलन समिति | वारींद्र घोष व भूपेंद्र दत्त | 1907 |
| भारत स्त्री मंडल | सरलाबाई देवी चौधरानी | 1910 |
| सोशल सर्विस लीग | एन. एम. जोशी | 1911 |
| विश्व भारती | रवींद्रनाथ ठाकुर | 1912 |
| गदर पार्टी | लाला हरदयाल व काशीराम | 1913 |
| हिंदू महासभा | मदनमोहन मालवीय | 1915 |
| होमरुल लीग | एनी बेसेंट व तिलक | 1916 |
| जस्टिस पार्टी | सी.एन. मुदलियार, टी.एम. नायर, पी. त्यागराज चेट्टी | 1916-17 |
| वीमेंस इंडिया एसोसिएशन | लेडी सदाशिव अय्यर | 1917 |
| खिलाफल आंदोलन | अली बंधु | 1919 |
| अखिल भारतीय ट्रेड यूनियन | एन. एम. जोशी | 1920 |
| स्वराज पार्टी | मोतीलाल नेहरू, सी. डी. दास | 1923 |
| हिंदुस्तान रिपब्लिकन एसोसिएशन | सचीन्द्र सान्याल | 1924 |
| बहिष्कृत हितकारिणी सभा | भामराव अम्बेडकर | 1924 |
| राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ | हेडगेवार | 1925 |
| नौजवान सभा | भगतसिंह, यशपाल, छबीलदास | 1926 |
| हिंदुस्तान सोशल रिपब्लिकन एसोसिएशन | भगत सिंह | 1928 |
| खुदाई खिदमतगार | अब्दुलगफ्फार खाँ | 1930 |
| हरिजन सेवक संघ | महात्मा गाँधी | 1932 |
| स्वतंत्र श्रमिक पार्टी | भीमराव अम्वेडकर | 1936 |
Comments
Post a Comment